Automatisering in de accountancy: een evolutie, geen einde

Elke industriële revolutie brengt aanzienlijke veranderingen met zich mee, en de accountancysector is geen uitzondering. Tien jaar geleden werd al voorspeld dat de rol van de accountant zou veranderen of zelfs zou verdwijnen door de opkomst van digitalisering. Bjorn Proost fronste toen al zijn wenkbrauwen bij die bewering. Wat is er van die voorspellingen terechtgekomen?

Automatisering heeft, ironisch genoeg, niet geleid tot een vermindering van werk. In werkelijkheid is het werkvolume zelfs toegenomen. Wat dacht je van de strengere regelgeving en compliance eisen afgelopen tien jaar en de krimp van het aantal accountantskantoren. En nog maar te zwijgen over het aanhoudend tekort aan gekwalificeerd personeel, wat heeft geleid tot hogere werkdruk voor bestaande medewerkers. Het  personeelstekort lijkt alleen maar toe te nemen door de hoge eisen die aan de professionaliteit en kennis van accountants worden gesteld.

Automatisering heeft bepaalde processen versneld en vergemakkelijkt, waardoor accountants efficiënter zijn geworden en beter bereikbaar via diverse communicatiekanalen. Daarnaast is het eenvoudiger om cijfers te vertalen naar inzicht met behulp van de juiste tools. Een andere belangrijke ontwikkeling is de toename van het aantal klanten per accountant. Het aantal bedrijven, vooral zzp-ers is flink toegenomen de afgelopen tien jaar. En dit terwijl er een flinke krimp is in de accountancy; in personeel en kantoren. Ondanks de efficiëntieslag door ICT, zijn nog steeds veel vacatures in accountantskantoren die moeilijk te vervullen zijn. Dus verdwijnt de accountant zoals voorspeld in 2015? Er is nog steeds een sterke behoefte aan menselijke expertise.

Klantkennis blijft essentieel

Nu staan we aan de vooravond van een nieuwe industriële revolutie binnen de accountancy, gedreven door de opkomst van AI-technologieën. Opnieuw horen we voorspellingen dat de rol van de accountant zal verdwijnen. Deze technologische vooruitgang zal ongetwijfeld helpen om productiever te werken en taken sneller af te handelen. Echter, de kern van de accountancy - niet enkel het beoordelen van cijfers maar ook het interpreteren van wetgeving en vooral het begrijpen van de klant - is onvervangbaar. Klantkennis blijft essentieel voor het opbouwen van een goede relatie tussen de accountant en de ondernemer, en voor het bieden van nauwkeurig en relevant advies dat verder gaat dan cijfers alleen.

Een voorbeeld hiervan is de beslissing om van een eenmanszaak naar een BV over te gaan. Hoewel dit financieel voordelig kan zijn, zijn er ook juridische en operationele overwegingen die een accountant moet kunnen beoordelen. Dit toont aan dat een accountant meer is dan een rekenmachine; zijn of haar afwegingen gaan verder dan alleen de cijfers.

Uitvoerend werk compleet automatisch

Het is interessant om te reflecteren op artikelen van meer dan tien jaar oud die voorspelden dat banen zouden verdwijnen. Maar toen al waren er vooruitziende blikken die stelden dat het vak niet verdwijnt. En die mensen hebben gelijk gekregen. Over tien jaar zullen we waarschijnlijk terugkijken en zien hoe de accountancybranche zich heeft aangepast en ontwikkeld. Ik verwacht dat het uitvoerende werk compleet wordt geautomatiseerd door de integratie van AI-assistenten en andere automatiseringstechnologieën, maar de diepgaande klantkennis blijft cruciaal. Klanten begrijpen en adviseren kost meer tijd dan cijfers ophoesten. Deze diepgaande kennis vergt meer menskracht, dus hebben we dankzij AI juist meer mensen nodig in plaats van minder. Alleen de rol van de mens verandert.

De geschiedenis leert ons dat elke industriële revolutie, hoewel vaak gevreesd voor onder andere het verlies van banen, uiteindelijk leidt tot meer, diverser en gespecialiseerder werk. Het is een cyclus van evolutie, geen revolutie, en de accountancysector is een uitstekend voorbeeld van hoe technologie kan worden ingezet om de kwaliteit en de scope van het werk te verbeteren. Dus de Accountancy heeft toekomst!

Schrijf je in voor Visionplanner Inspire

Ben jij benieuwd hoe de toekomst van de accountancybranche zich zal ontwikkelen? Schrijf je in voor Visionplanner Inspire op 19 september. Het thema Accountancy heeft toekomst staat centraal. Het belooft een mooi evenement te worden voor iedere accountant en adviseur die nieuwsgierig is naar technologie als ondersteuning bij zijn de menselijke expertise.